The Wave film incelemesi

 The Wave," grup bilincini ve birlik olunduğunda oluşabilecek tehlikeli sonuçları anlatan deneye dayalı bir film. Grup bilinci oluşmamış bir öğrenci grubu ile başlıyor.

İlk dakikalarda tiyatro çalışmalarında bir grup olamadıkları ve ortak düşüncede buluşamadıkları için anlaşmazlıklar çıkıyor. Öğrenci repliğini kendine göre uyarlayarak okuyor; bu da diğerleri tarafından gülünç karşılanıyor ve uyma davranışını bozduğunu düşünüp dışlıyorlar.

Filmin ilerleyen dakikalarında Otokrasi dersi geldiğinde, yeni öğretmenleriyle tanışıyorlar. Öğretmenleri normalden farklı bir şekilde pedagojik bir deney yaparak dersleri işlemeye karar veriyor. Bu sınıfı biraz rahatsız ediyor, çünkü alışılmış düzenden farklı bir yol seçiyor. Derste değişiklikler yapıyor, kendisine Bay Wegner denmesi, konuşurken ayağa kalkmaları gerektiği gibi. Dediklerine uymayan öğrenciler çıkıyor ve uymazlarsa derse katılamayacaklarını söylüyor.

Deney daha başındayken uyumsuzluk yapan kısım sınıftan çıktığında toplum baskısı kalkıyor. Normalde bir şey söyleyecekken dalga geçerler düşüncesiyle söyleyemedikleri şeyleri söylemeye başlıyorlar. Bu farklılığı ailelerine anlattıklarında farklı karşılanıyor, çünkü alıştıkları düzene benzemiyor.

Deney devam ettikçe grup normları oluşmaya başlıyor. Aynı kıyafetleri giymek, gruba isim ve logo bulmak gibi ortak normlar buluyorlar. Sosyal farklılık ortadan kalkıyor. Tabi gruba uymayan öğrenciler diğerleri tarafından dışlanıyor, söz alamıyorlar, etkinliklere katılamıyorlar, dersten atılıyorlar.

Bu çoğunluğun birlik olması beraberinde kötü davranışları getiriyor. Normalde yapmayacakları şeyleri grup için yapmaya başlıyorlar ve bir zaman sonra fanatikliğe dönüyor. Öğretmenin de bu güce kapılması kaçınılmaz oluyor ve uyarılıyor. Bunu değiştirmek isteyip öğrencileri topladığında ise geç oluyor.

Öğrencilerden istediğini yapmalarını söylüyor ve neden yaptın? Sorusuna “siz istediniz” yanıtını alıyor. Milgram’ın itaat deneyiyle benzerlik gösteren bu deney kötü sonuçlanıyor. Dersin ve deneyin öğrencilerin fikirlerinde ve davranışlarında değişiklik yaratıyor. Bir amaca tutunan öğrenciler bu amaç ortadan kalktığında ne yapacaklarını bilemeyip intihara kadar gidiyor.

Sinemgül Ç,